Onlayn formatda “Dəyişən dünyada Gürcüstan və Azərbaycan: təhlükəsizlik, iqtisadiyyat və regional inteqrasiyanın yolları” mövzusunda vebinar keçirilib. Tədbir iki ölkənin aparıcı ekspertlərini, siyasətçilərini və diplomatlarını bir araya gətirib. İştirakçılar ikitərəfli münasibətlərin mövcud vəziyyətini, iqtisadi və infrastruktur əməkdaşlığının perspektivlərini, həmçinin Azərbaycanın, ABŞ-ın və Ermənistanın liderləri arasında keçirilmiş Vaşinqton sammiti də daxil olmaqla son geosiyasi dəyişikliklərin təsirini müzakirə ediblər.
STEM Mərkəzinin direktoru Orxan Yolçuyev açılış nitqi ilə çıxış edib. O qeyd edib ki, Azərbaycan–Gürcüstan münasibətləri əməkdaşlıq tarixində ən yüksək səviyyədədir. Onun sözlərinə görə, xüsusilə Vaşinqton sammiti fonunda regional inteqrasiyanın vacibliyinin vurğulanması iki ölkə üçün birgə layihələrdə yeni imkanlar açır.
Milli Məclisin deputatı Azər Allahverənov vurğulayıb ki, parlamentlərarası dostluq qruplarının aktivliyi ikitərəfli münasibətlərin möhkəmliyinin bariz göstəricisidir. Onun sözlərinə görə, Cənubi Qafqazda, xüsusilə ABŞ-ın rolunun artdığı Vaşinqton görüşündən sonra yeni reallıqlar və qüvvələr balansı formalaşır. Paraflaşdırılmış sülh sazişinin mətni və Ermənistanın öhdəlikləri yeni mərhələnin başlanğıcıdır. Deputat həmçinin “Vahid Qafqaz evi” konsepsiyasının əhəmiyyətini və Zəngəzur dəhlizinin Orta Dəhlizin əlavə qolu kimi rolunu qeyd edib.
Hüquq elmləri doktoru, professor, diplomat, fövqəladə və səlahiyyətli səfir Namik Əliyev bildirib ki, ABŞ regiona geri dönür və ənənəvi oyunçular — Rusiya və Fransanı arxa plana keçirir. Onun sözlərinə görə, Amerika xüsusi şirkəti regionun əsas infrastrukturuna 99 illik çıxış imkanı əldə edəcək və Vaşinqton müşahidəçi rolundan Cənubi Qafqazda siyasi memar roluna keçid edir. ABŞ və Azərbaycan arasında imzalanan ikitərəfli sənəd münasibətləri yeni mərhələyə yüksəldir. Əliyev qeyd edib ki, Rusiya sülh prosesindən sıxışdırılıb, ATƏT-in Minsk qrupu artıq fəaliyyət göstərmir və paraflanmış sazişdə sülhməramlılardan, Rusiyadan və ya KTMT-dən heç bir qeyd yoxdur. Bununla yanaşı, Türkiyə Vaşinqtonda iştirak etməsə də, prosesin əsas benefisiarlarından biridir.
Tbilisi Analitik Mərkəzi Geocase-in rəhbəri, hüquqşünas və ekspert Viktor Kipiani isə bildirib ki, Vaşinqtonda imzalanmış sənəd regional güc balansının yenidən qurulması və təhlükəsizliyin möhkəmlənməsi üçün əsas yaradır. O vurğulayıb ki, biznes və təhlükəsizlik regionda bir-birindən ayrılmazdır və Cənubi Qafqaz “əbədi münaqişələr bölgəsi” imicindən xilas olmaq üçün real şans əldə edir.
Gürcüstan Ticarət və Sənaye Palatasının sabiq baş direktoru, səfir və professor David Aptsiauri yaşıl energetika, logistika proseslərinin rəqəmsallaşdırılması, texnoparkların yaradılması və rəqəmsal təhlükəsizlik üzrə birgə layihələrin perspektivlərinə diqqət çəkib. O, yeni iqtisadi şərtlərə uyğunlaşmanın vacibliyini qeyd edib.
Siyasi elmlər doktoru Vaxtanq Maisaya Azərbaycan, Ermənistan və ABŞ liderlərinin görüşünü müsbət qiymətləndirərək bildirib ki, “3+3” formatı aktuallığını itirir və onun yerini “2+1+1” (Azərbaycan, Ermənistan, Türkiyə və ABŞ) formatı tutur. O, həmçinin Cənubi Qafqazın “Mərkəzi Qafqaz” olaraq yenidən adlandırılmasını və Zəngəzur dəhlizinin multimodal rolunu vurğulayıb.
Logistika və nəqliyyat üzrə ekspert Rauf Ağamirzayev isə qeyd edib ki, Zəngəzur dəhlizi mövcud marşrutlara dəyərli əlavə olacaq, lakin Gürcüstanın logistika mərkəzi kimi tarixi rolu əsas olaraq qalacaq. “Fars körfəzi ölkələrində yeni translogistika yollarının inkişafı bu marşrutların Orta Dəhlizlə birləşdirilməsi üçün yeni imkanlar yaradır”, — deyə o bildirib.
Diplomat və Gürcüstanın keçmiş xarici işlər və müdafiə nazirinin müavini Nikolos Vaşakidze Vaşinqtonda sazişin imzalanmasını tarixi məqam və ABŞ təminatlı yeni təhlükəsizlik mərhələsi adlandırıb. O qeyd edib ki, Türkiyə, Çin və Aİ-nin regiona artan marağı iqtisadi konsolidasiyaya gətirib çıxarır.
Politoloq Fuad Çıraqov vurğulayıb ki, Azərbaycan və Gürcüstan bir-birini tamamlayan ölkələrdir — Gürcüstan iqtisadi potensiala, Azərbaycan isə hərbi gücə malikdir. O bildirib ki, xarici faktorlar belə bu münasibətlərin möhkəmliyinə mənfi təsir göstərə bilməyəcək.
Qafqaz Strateji Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri, politoloq Mamuka Areşidze qeyd edib ki, xarici qüvvələr region ölkələrinin birləşməsinə mane olmağa çalışacaq, lakin atılan addımlar rifaha yönəlib və siyasi iradə tələb edir.
Politoloq İlyas Hüseynov 2022-ci ildə baş tutmuş mübadilə prosesində Gürcüstanın rolunu xatırladıb: həmin vaxt Ermənistan Azərbaycan tərəfinə diversantlara qarşılıq olaraq mina sahələrinin xəritəsini təqdim etmişdi. O qeyd edib ki, Azərbaycan–Gürcüstan tandemi olmasaydı, böyük infrastruktur layihələri həyata keçməzdi və paraflanmış sülh sazişinin regionun ümumi rifahı üçün əhəmiyyətini xüsusi vurğulayıb.
Sonda vebinar iştirakçıları əminliklə bildiriblər ki, Azərbaycan–Gürcüstan münasibətlərinin möhkəmlənməsi, infrastruktur və enerji layihələrinin inkişafı bütün Cənubi Qafqazın sabitliyi, iqtisadi artımı və inteqrasiyası üçün möhkəm zəmin yaradır.